Campanula zoysii in cultivatie.

[Frankie Wulleman]

Het zal velen van jullie niet ontgaan zijn dat ik afgelopen zomer een aantal schitterende exemplaren van Campanula zoysii kon vinden in de Oostelijke alpen.
Een prachtsoortje natuurlijk, dat we echter niet zo vaak terug vinden in de tuin.

In dit topic wil ik de teeltervaringen van deze bellflower verzamelen. Het aantal ervaringen die ik reeds hoorde waren steevast dezelfde: bloeien en daarna afsterven, om niet meer terug te komen. Nu heb ik het vermoeden dat ook in het wild, dit een kortlevende (wellicht tweejarig) soort is.

Op de Sloveense Mangart zag ik alle planten in smalle scheuren groeien van het kalksteengebergte en zelfs in keermuren langs de weg. Het is dus een echte creviceplant.

[Frankie Wulleman]

In de tuin worden ze meestal op tufsteen uitgeplant. Zo had ik enkele jaren geleden ook een klein exemplaar met een aantal bloemen op een tufsteen. Nadien is hij afgestorven en heb ik er nooit nog iets van terug gevonden.

[Frankie Wulleman]

In zijn boek 'Dwarf Campanulas' raadt Graham Nicholls echter aan om stekken of uitlopertjes af te nemen voor die gaan bloeien. Allemaal makkelijker gezegd dan gedaan natuurlijk. Iemand die dit al eens heeft geprobeerd?

Zaaien is natuurlijk ook een optie, maar dan moet je wel aan zaad geraken...

Ik vraag me af, waarom de planten in cultuur geen zaad maken. Waarschijnlijk is de extra smalle bloembuis de reden, dat slechts weinig bestuivers aan het stuifmeel geraken. Ik vraag me af welke bestuivers er in het wild in aanmerking kunnen komen om de klus te klaren bij deze plant. Iemand die daar iets zinnigs over te vertellen heeft?

In mijn tuin zie ik soms wel eens de meekrapvlinder of de kolibrievlinder rondvliegen met zijn lange dunne roltong. Zou dit wonderbaarlijke insect niet in aanmerking kunnen komen?

Indien we zelf aan zaad kunnen raken van planten uit eigen tuin, kunnen we deze species zelf continue blijven telen.

[Luc Gilgemyn]

Mijn ervaring beperkt zich tot een paar pogingen die steeds eindigden in het volledig wegvreten van de plantjes door slakken.... 

Eén exemplaar ondernam 3 opeenvolgende seizoenen pogingen om aan de groei te blijven, maar na de derde kaalvraat gaf ook die het op ....

[Wim Boens]

Niet echt tweejarig maar volgens mij ook kortlevend, ik heb ooit eens een exemplaar gehad die na 3 jaar dit deed (zie foto's), de voorgaande 2 jaren gaf hij amper een bloempje. Het jaar hierna was hij dood...zonder zaad te zetten (ik had op allerlei manieren geprobeerd om de bloemen te bevruchten, misschien niet zelffertiel?), niet meer geprobeerd hierna. Hmmm...stekken, misschien wel het proberen waard!

[Peter Rijntjes]

mooie exemplaren Wim!

 

[Frankie Wulleman]

Niet echt tweejarig maar volgens mij ook kortlevend, ik heb ooit eens een exemplaar gehad die na 3 jaar dit deed (zie foto's), de voorgaande 2 jaren gaf hij amper een bloempje. Het jaar hierna was hij dood...zonder zaad te zetten (ik had op allerlei manieren geprobeerd om de bloemen te bevruchten, misschien niet zelffertiel?), niet meer geprobeerd hierna. Hmmm...stekken, misschien wel het proberen waard!

We herinneren ons natuurlijk ook nog dit schitterend exemplaar uit uw tuin, Wim.
Als zelfbestuiving niet lukt...misschien kruisbestuiving, meerdere exemplaren aanplanten dus?

[Jan Tholhuijsen]

Het is al een hele opgave om ze te kopen. In Tsjechie had ik ook een exemplaar, twee jaar, daarna verdwenen.

[Theo Stronks]

Helaas heb ik ook de zelfde ervaringen als eerder beschreven,in de tufsteen lijkt het eerst heel wat.
De bloei is dan goed,waarna hij na enkele weken door de slakken wordt verorberd.

[Frankie Wulleman]

Campanula zoysii blijkt dus overal een kort leven te zijn beschoren. Als hij niet tweejarig is, dan zal hij wel monocarp zijn. Nu, daar kunnen we natuurlijk niks aan veranderen. Wat me wel blijft interesseren is hoe we de plant uit zaad kunnen vermeerderen?

In veel berggebieden geldt dat je zaad mag verzamelen...voorlopig nog, zo liet Kaj Anderson ons nog ontvallen op de laatste lezingendag van vorig jaar. Indien dit ooit aan banden zal worden gelegd, zal het nog moeilijker worden om aan planten te geraken zoals C. zoysii die uit zaad worden opgekweekt, verzameld in de natuur. Met dit gegeven in het achterhoofd, zou het dus misschien wel een goede zaak zijn, mochten we deze planten zelf kunnen vermeerderen.

[Cor van Kapel]

Campanula zoysii blijkt dus overal een kort leven te zijn beschoren. Als hij niet tweejarig is, dan zal hij wel monocarp zijn.

Of hij monocarp is weet ik niet, maar volgens "Flora Alpina" is het een vaste plant (ausdaurend).

[Luc Gilgemyn]

Campanula zoysii blijkt dus overal een kort leven te zijn beschoren. Als hij niet tweejarig is, dan zal hij wel monocarp zijn.

Of hij monocarp is weet ik niet, maar volgens "Flora Alpina" is het een vaste plant (ausdaurend).

Hij is inderdaad doorlevend, Cor - bij ons is hij dat minder omdat we hem nu eenmaal niet de omstandigheden kunnen bieden die hij op prijs stelt.  Hij vermeerdert zich volgens Graham Nicholls door ondergrondse uitlopertjes (zoals cochlearifolia..  maar dan wat minder enthousiast  , ook Morettiana vermeerdert zich op die manier), wat in een tufsteengat natuurlijk bijna nooit lukt.  Vandaar ook die eerder 'langwerpige' planten die Frankie kon fotograferen, in die spleten tussen rotsen in lukt het voor die uitlopertjes natuurlijk wel.  Wellicht is een smalle spleet in een crevice (spleten) tuin ideaal.

[Frankie Wulleman]

Dan zullen we toch eens moeten proberen of er geen uitlopertjes af te nemen zijn van de planten.

Ja, Luc, op sommige plaatsen vond ik stukjes rotswand waarbij geen enkele spleet onbenut bleef door C. zoysii, maar ook C. cochlearifolia, waarbij je duidelijk kon zien dat ze wel degelijk de spleten en scheuren laten 'vollopen' met hun runners. Bij morettiana kon ik dit echter niet vaststellen, daar ging het enkel om polvormende planten zonder uitlopers.

De nieuwe planten in mijn tuin heb ik nu dit keer ook in smalle spleten geplant.