Vlaamse Rotsplanten Vereniging

Planten => Bloembollen-Knollen-Wortelstokken => Topic gestart door: Freddy Vleugels op 6 november 2010, 22:46:35

Titel: Oncocyclus Irissen in Vlaanderen
Bericht door: Freddy Vleugels op 6 november 2010, 22:46:35
Op de lezingendag (6 nov.) werd door Arthur Nicholls een aantal prachtige oncocyclus irissen getoond. Het zijn niet de gemakkelijkste planten maar af en toe lukt men er in om er ééntje (meermaals) te laten overwinteren. Op de foto's ziet u Iris iberica ssp. elegantissima, ook getoond door Arthur, in bloei in mijn tuin waar hij jaarrond in de volle grond staat. Het is één van de "gemakkelijkere" soorten aangezien het één van de meest winterharde is daar hij voorkomt in de hogergelegen bergsteppen. In cultuur moet hij vanaf de nazomer wel beschermd worden tegen de regen en natuurlijk vereist hij een zonnige standplaats.

Titel: Re:Iris
Bericht door: Freddy Vleugels op 6 november 2010, 22:50:19
Iris iberica ssp. elegantissima, nu in close up (was foto bij vorig bericht vergeten mee te sturen, sorry)!
Titel: Re:Iris
Bericht door: Frankie Wulleman op 7 november 2010, 00:26:42
Da's nogmaals watertanden, Freddy  :P. Dus het lukt jou om die gewoon buiten te kweken. Wonderbaarlijk.
Titel: Re:Iris
Bericht door: Jozef Lemmens op 7 november 2010, 09:09:28
Freddy, zijn er dan soorten die niet winterhard zijn en dan bedoel ik dat ze vorstvrij dienen te overwinteren.
Titel: Re:Iris
Bericht door: Kris De Raeymaeker op 7 november 2010, 17:51:37
Op de lezingendag (6 nov.) werd door Arthur Nicholls een aantal prachtige oncocyclus irissen getoond. Het zijn niet de gemakkelijkste planten maar af en toe lukt men er in om er ééntje (meermaals) te laten overwinteren. Op de foto's ziet u Iris iberica ssp. elegantissima, ook getoond door Arthur, in bloei in mijn tuin waar hij jaarrond in de volle grond staat. Het is één van de "gemakkelijkere" soorten aangezien het één van de meest winterharde is daar hij voorkomt in de hogergelegen bergsteppen. In cultuur moet hij vanaf de nazomer wel beschermd worden tegen de regen en natuurlijk vereist hij een zonnige standplaats.

Jawadde Freddy ,schitterende resultaten!.Ik sta er steeds meer van te kijken hoeveel specialisten er in Vlaanderen wel rondlopen!
Ik heb deze plant ook aangeschaft dit voorjaar maar hij verblijft in mijn kas.Als ik hem onlangs heb verplant heb ik een klein stukje afgenomen en appart opgepot. Ik zou daar in een later stadium ook eens kunnen mee experimenteren?
Ik neem aan dat jij het grondmengsel ter plaatse heb aangepast ?   
Titel: Re:Iris
Bericht door: Luc Gilgemyn op 7 november 2010, 21:07:57
Petje af Freddy !   :o :o
Het is zeker een krachttoer om die schoonheid hier, in ons klimaat, in bloei te krijgen !  Formidabel !!
Volgend jaar probeer ik dit ook !  ;)
Titel: Re:Iris
Bericht door: Freddy Vleugels op 8 november 2010, 20:05:27
(Jef) Algemeen kan men stellen dat de soorten uit Iran en Turkije o.a. voorkomend op de heuvels rond de berg Ararat (herinner u de voordracht van Arthur Nicholls) vrij winterhard zijn omdat ze zoals aangehaald groeien in hogergelegen droge stenige berggraslanden. De soorten uit o.a. Israël, Libanon, Syrië en Jordanië zijn wel vorstgevoelig en kan men bij ons alleen in een kas (proberen te) kweken. Wel dient gezegd dat de oncocyclus irissen géén gemakkelijke planten zijn en daarom doorgaans allemaal in pot en in kas worden gekweekt. De wortelgroei (oncocyclus irissen hebben een wortelstok) begint in de herfst maar het is wel zo dat de grond in de natuur nog vaak droog is als de winterkoude begint (vandaar beschutten tegen de neerslag vanaf de nazomer tot in het voorjaar). De echte groeiperiode is in de lente. De bloei in mei/juni.
(Kris) In de natuur varieert de bodem waarin ze groeien van zware klei tot lichte 'vulkanische' zandbodems. Zelf kweek ik ze buiten in een zeer doorlatend mengsel waarin veel vulca vermengd is en dat ietsjes kalkrijk is. Een zeer zonnige standplaats is noodzakelijk, dat spreekt voor zich.
Titel: Re:Iris
Bericht door: Frankie Wulleman op 8 november 2010, 21:17:20
Dus de plant moet bij buitenteelt tijdens de late herfst en winter worden afgedekt? Is een plexiplaat daarbij voldoende?
Welke is de oorspronkelijke groeiplaats van uw plant, Freddy, ik neem aan het 'koudere' Turkije en Iran?
Zijn die wortelstokken te vergelijken met die van baardirissen?
Titel: Re:Iris
Bericht door: Freddy Vleugels op 9 november 2010, 19:14:32
(Frankie)
. Mijn planten dek ik steeds af met een glasplaat (plexiplaat is ook oké natuurlijk) boven de plant waarbij het water afloopt van het glas "weg van de plant" als het ware. Het is zeer belangrijk bij het afdekken (voor de meeste planten toch, zoals oncos) dat er luchtcirculatie blijft bestaan m.a.w. de "zijkanten" moeten open blijven.
. De voorouders van de plant zijn afkomstig van oost Turkije.
. Oncos behoren tot de baardirissen en hebben dan ook een overeenkomstige wortelstok of rhizoom (zie foto)

(Kris)
. Pas gedeelde oncos zijn zeer gevoelig voor bacterierot gedurende enkele weken na het scheuren en herplanten; de infectie verschijnt soms bij het minste vocht zoals een periode van hoge luchtvochtigheid. Het delen gebeurt meestal in de nazomer.
. Goed ingegroeide pollen van oncos hebben overjarige wortels tot 40 cm diep in de grond waar ze op zoek gaan naar wat vocht tijdens de heetste maanden. Het is dan ook niet verwonderlijk dat bij het opgraven en delen van de pollen de plant er onder lijdt; het kan een paar jaar duren voor ze er zich volledig van hersteld heeft. Let erop dat je de rhizoom horizontaal plant.
. Het grootste gevaar komt, zoals voor vele planten, van virusinfecties. Onderzoek de planten daarom regelmatig en voorkom of verwijder zo snel mogelijk bladluizen.

Titel: Re:Iris
Bericht door: Kris De Raeymaeker op 9 november 2010, 19:34:18
Bedankt Freddy voor deze heel bruikbare en interessante info! Kweek jij er ook een aantal in de kas ?
Dat de wortels diep gaan heb ik al gemerkt ... ik gebruik hele diepe potten en ze gaan er nog een flink stuk door tot diep in het zandbed...
Titel: Re:Iris
Bericht door: Wim Boens op 9 november 2010, 20:24:07
Heel interessant hoe je deze prachtige plant hier zo goed kan doen groeien, Freddy. Probeer ik zeker ook eens op jouw manier.
Titel: Re:Iris
Bericht door: Frankie Wulleman op 9 november 2010, 21:14:25
(Frankie)
. Mijn planten dek ik steeds af met een glasplaat (plexiplaat is ook oké natuurlijk) boven de plant waarbij het water afloopt van het glas "weg van de plant" als het ware. Het is zeer belangrijk bij het afdekken (voor de meeste planten toch, zoals oncos) dat er luchtcirculatie blijft bestaan m.a.w. de "zijkanten" moeten open blijven.
. De voorouders van de plant zijn afkomstig van oost Turkije.
. Oncos behoren tot de baardirissen en hebben dan ook een overeenkomstige wortelstok of rhizoom (zie foto)

(Kris)
. Pas gedeelde oncos zijn zeer gevoelig voor bacterierot gedurende enkele weken na het scheuren en herplanten; de infectie verschijnt soms bij het minste vocht zoals een periode van hoge luchtvochtigheid. Het delen gebeurt meestal in de nazomer.
. Goed ingegroeide pollen van oncos hebben overjarige wortels tot 40 cm diep in de grond waar ze op zoek gaan naar wat vocht tijdens de heetste maanden. Het is dan ook niet verwonderlijk dat bij het opgraven en delen van de pollen de plant er onder lijdt; het kan een paar jaar duren voor ze er zich volledig van hersteld heeft. Let erop dat je de rhizoom horizontaal plant.
. Het grootste gevaar komt, zoals voor vele planten, van virusinfecties. Onderzoek de planten daarom regelmatig en voorkom of verwijder zo snel mogelijk bladluizen.



Da's genoteerd, Freddy, merci. Ik neem aan dat het rhizoom ook half boven de grond mag komen zoals bij de andere baardirissen?
Titel: Re:Iris
Bericht door: Hendrik Van Bogaert op 11 november 2010, 08:42:33
Alles wat Freddy schrijft is heel juist.
Iris iberica ssp.elegantissima is voor ons klimaat de meest geschikte; het gebeurt niet vaak dat de mooiste onco aan ons te beurt valt.
Het valt me op dat de meeste kwekers (Zuid-Europa, Spanje, Californië, ..) heel veel last hebben om die plant te kunnen houden; het is daar gewoon te warm en te droog blijkbaar...
Met uitzondering van de laaglandspecies (Israel) en de echt zuidelijke soorten schijnt het toch dat de meeste soorten vrij goed winterhard zijn; dit geldt zeker voor de Turkse soorten (sari, iberica, sprengeri, paradoxa) en andere noordoostelijke soorten (meda, acutiloba, ...).

Wat de noordelijker, meer "kweekbare" soorten betreft: het enige probleem is "vocht" op het verkeerde moment, en dat geldt zeker voor ons land.
In hun oorsprongsgebieden is het droog vanaf mei tot oktober/november; door de herfstregens beginnen ze blad te vormen, maar overwinteren opnieuw relatief droog onder een sneeuwtapijt.
Veel soorten zitten dus onder de sneeuw 's winters; vergeet immers niet dat ze vrij hoog groeien (1500 m en meer!), ook in Jordanië (petrana) en Syrië (auranitica, damascena, ...).
Hoe raar het ook klinkt, ze houden ook niet van een te warme grond tijdens hun vegatatieve groei; dus bij potcultuur de potten inbedden.
De soorten die ik in het wild gezien heb groeiden praktisch allemaal in kruidige graslanden; kijk maar eens naar de foto in bijlage.
Volgens mij zijn het dus grotendeels bergweideplanten, met een duidelijke voorkeur voor een continentaal klimaat (hete, droge zomers, sneeuw in de winter).

De bodem is meestal kalkrijk en lemig. De mooiste planten die ik ooit zag groeiden langs en op een eilandje in een stroom op een rijke, alluviale leemgrond (zie foto).
Ik vertel dit maar om te zeggen dat onco's "eten" en "vocht" nodig hebben op het moment van hun groei.
Door hun gevoeligheid voor veel vocht, kweken wij ze nogal zeer goed gedraineerd en dit betekent meestal ook nogal arm en licht, waardoor de planten zowel in pot als in volle grond weinig aangroeien.
Tijdens en na de bloei worden de nieuwe scheuten voor het volgende jaar aangelegd en gevormd; bemesten met tomatenmeststof (N:P:K = 1:1:2, dus niet te rijk aan stikstof) is dan echt nodig.

Bij een Franse vriend heb ik potonco's gezien, die groeiden in pure leem met kalksplit; de planten kregen geen spat water vanaf 1/2 juni en bleven tot in september in blad staan, zonder te verwelken (het was wel een diepe, plastieken pot!). Onbegrijpelijk dat de planten in zo'n droog betonmengsel groeiden...
Dit jaar heb ik dan ook mijn leemfractie in mijn grondmengsel gevoelig verhoogd; de onco's reageren daar bijzonder goed op (steviger, korter, voller, ...), maar men moet natuurlijk heel voorzichtig zijn met water geven (daarom geef ik nu water rond de stenen pot); leem houdt ook beter vocht op, waardoor water geven tijdens de winter eigenlijk (bijna) niet nodig is ....
Vergeet niet dat onco's humus haten! Gebruik dan ook zo weinig mogelijk potgrond.

De beste manier om onco's te kweken is en blijft waarschijnlijk een bloembollenbak, maar later daar meer over (mijn experiment is pas gestart....het lijkt succesvol, maar ik wil eerst de winter laten passeren).
Voor mensen die zich meer willen verdiepen in deze erg zeldzame, fantastisch mooie planten:
de Britisch Irish Society heeft in mei 2009 een "Oncocyclus Special" uitgegeven, een boekje van een 90 blz; eigenlijk een samenraapsel van de betere artikels over onco's; er bestaat nl. geen enkel gespecialiseerd boek over dit geslacht. Goedkoop en bijzonder leerrijk! Kijk op "loebooks" of stuur een mail naar de editor Tim Loe: loe@loebooks.co.uk 

Hendrik
 


 

Titel: Re:Iris
Bericht door: Hendrik Van Bogaert op 11 november 2010, 08:46:07
Oeps! Een foutje: hierbij een opname van het "grasland", waarin ze groeien.
'k heb mezelf er maar bijgezet om 't decor op te vullen...
Rik
Titel: Re:Iris
Bericht door: Wim Boens op 11 november 2010, 10:06:42
Ik heb sinds twee jaar Iris sari (samen met enkele Juno's) in een verhoogde zandbak (40 cm zand boven op de gewone grond) buiten staan, hij staat rechtstreeks in het zand geplant.
Deze bak dek ik af vanaf 15 juni tot 15 september. De rest van het jaar wordt deze bak onbedekt gelaten. Ik bemest deze wel twee maal per jaar met vinasse en één maal met beendermeel. Deze bak droogt dus wel volledig uit in de zomer maar ik heb gemerkt dat Iris sari immens gegroeid is deze zomer (terwijl hij kurkdroog stond).
Vreemd genoeg heeft hij vorig jaar wel bloemknoppen gevormd maar niet gebloeid. Als hij dit jaar hetzelfde doet zal ik iets moeten veranderen aan de groei-omstandigheden.
Dit jaar heb ik ook Iris iberica ssp. lycotis en Iris acutiloba op hetzelfde systeem geprobeerd, volgend jaar zal ik weten of dit lukt.

Eerlijkheidshalve moet ik wel zeggen dat ik dat systeem bijna letterlijk gekopieerd heb van John Lonsdale.

Rik, dat lijkt me een heel interessant boekje, ik ga het zeker bestellen. Ben ook wel geïnteresseerd in jouw experiment...
Titel: Re:Iris
Bericht door: Frankie Wulleman op 11 november 2010, 10:31:09
Ik heb sinds twee jaar Iris sari (samen met enkele Juno's) in een verhoogde zandbak (40 cm zand boven op de gewone grond) buiten staan, hij staat rechtstreeks in het zand geplant.
Deze bak dek ik af vanaf 15 juni tot 15 september. De rest van het jaar wordt deze bak onbedekt gelaten. Ik bemest deze wel twee maal per jaar met vinasse en één maal met beendermeel. Deze bak droogt dus wel volledig uit in de zomer maar ik heb gemerkt dat Iris sari immens gegroeid is deze zomer (terwijl hij kurkdroog stond).
Vreemd genoeg heeft hij vorig jaar wel bloemknoppen gevormd maar niet gebloeid. Als hij dit jaar hetzelfde doet zal ik iets moeten veranderen aan de groei-omstandigheden.
Dit jaar heb ik ook Iris iberica ssp. lycotis en Iris acutiloba op hetzelfde systeem geprobeerd, volgend jaar zal ik weten of dit lukt.

Eerlijkheidshalve moet ik wel zeggen dat ik dat systeem bijna letterlijk gekopieerd heb van John Lonsdale.

Rik, dat lijkt me een heel interessant boekje, ik ga het zeker bestellen. Ben ook wel geïnteresseerd in jouw experiment...

Dan stemt deze behandeling overeen met die van heel wat tulpen die na de bloei worden uitgegraven en tijdens de zomermaanden droog worden bewaard om dan in het najaar terug aan de (vochtige) grond te worden toevertrouwd.
Titel: Re:Iris
Bericht door: Hendrik Van Bogaert op 11 november 2010, 14:53:50
Ik heb sinds twee jaar Iris sari (samen met enkele Juno's) in een verhoogde zandbak (40 cm zand boven op de gewone grond) buiten staan, hij staat rechtstreeks in het zand geplant.
Deze bak dek ik af vanaf 15 juni tot 15 september. De rest van het jaar wordt deze bak onbedekt gelaten. Ik bemest deze wel twee maal per jaar met vinasse en één maal met beendermeel. Deze bak droogt dus wel volledig uit in de zomer maar ik heb gemerkt dat Iris sari immens gegroeid is deze zomer (terwijl hij kurkdroog stond).
Vreemd genoeg heeft hij vorig jaar wel bloemknoppen gevormd maar niet gebloeid. Als hij dit jaar hetzelfde doet zal ik iets moeten veranderen aan de groei-omstandigheden.
Dit jaar heb ik ook Iris iberica ssp. lycotis en Iris acutiloba op hetzelfde systeem geprobeerd, volgend jaar zal ik weten of dit lukt.

Eerlijkheidshalve moet ik wel zeggen dat ik dat systeem bijna letterlijk gekopieerd heb van John Lonsdale.

Rik, dat lijkt me een heel interessant boekje, ik ga het zeker bestellen. Ben ook wel geïnteresseerd in jouw experiment...

Wim,
Dit bewijst dat de Turkse soorten goed winterhard zijn.
De kweek in puur zand zorgt natuurlijk wel dat de bodem ten allen tijde goed gedraineerd is; als je dan voldoende voeding geeft, kom je er zeker ook.
Misschien is je voeding te eenzijdig; ik heb bvb. uit goede bron vernomen dat beendermeel eigenlijk niks aan sporenelementen bevat!
Ligt daar de oorzaak van geen bloei???
Dit moet ik toch meegeven: als de geroeiomstandigheden OK zijn, dan groeien die onco's echt goed aan;
ik verbaas me soms over de prijs, want sommige soorten kosten echt veel, terwijl de groei eigenlijk niet slecht is. We zullen waarschijnlijk de zeldzaamheid betalen...

Frankie,
Inderdaad, je kunt die onco's overzomeren op 25 - 26°C in zeer droog zand.
In het boekje wordt die techniek beschreven; werd/wordt toegepast in Nederland (zie artikel van M. Hoog).
Hendrik
Titel: Re:Iris
Bericht door: Kris De Raeymaeker op 11 november 2010, 15:25:38
Heel erg bedankt Hendrik ,Wim en Freddy  voor deze hoogstinteressante uiteenzettingen  !
Daar is iedereen die interesse  heeft in deze planten wat mee ! En met wat ik zaterdag in Gent heb vastgesteld en wat ik ook zie op ons forum zijn er in Vlaanderen wel meer mensen (dan we denken) die interesse vertonen in deze Onco's en Juno's.Dus komt deze uitwisseling van ervaringen wel heel erg van pas. Deze pagina's zijn een "boekje " waardig...,denk dat ik dat maar eens ga uitprinten.

Nog volgende toevoeging aan de tekst van Hendrik ...
Alle hoogalpiene planten die met hun wortels in het gras of kruidlaag groeien houden niet van warme aarde aan hun voeten. De bergplanten uit de graszones zijn vaak het moeilijkst te kweken bij ons. En dat heeft -denk ik -  met onze hitte in de zomer te maken waarbij onze lichte aarde/substraten  heel snel heel erg warm worden.... Dat kennen ze ginder waarschijnlijk niet in die altijd vochtige en kleiachtige graslanden. Wij maken onze substraten natuurlijk zo luchtig en doorlatend omdat wij andere winters hebben zonder sneeuwdek. Ginder zal het wel warm worden maar de bodemsamenstelling is gans anders en ook niet te verwaarlozen ,in de bergen waait het altijd behoorlijk.
Misschien dat een aantal van die weidebewoners ook in symbiose leven met deze grassen ed...?
In heel wat gevallen zijn bergplanten die groeien in,op of tussen stenen gemakkelijker te kweken dan degene uit de graslanden. Dat is tenminste mijn ervaring..

@ Wim ,welk zand gebruik jij hiervoor ? Ik hoor links en rechts vertellen dat brekerzand te lang nat zou blijven ...   
Titel: Re:Iris
Bericht door: Wim Boens op 11 november 2010, 16:10:32
Wim,
Dit bewijst dat de Turkse soorten goed winterhard zijn.
De kweek in puur zand zorgt natuurlijk wel dat de bodem ten allen tijde goed gedraineerd is; als je dan voldoende voeding geeft, kom je er zeker ook.
Misschien is je voeding te eenzijdig; ik heb bvb. uit goede bron vernomen dat beendermeel eigenlijk niks aan sporenelementen bevat!
Ligt daar de oorzaak van geen bloei???

Misschien moet ik daar eens een kijkje voor nemen en een samengestelde meststof geven met sporenelementen (de tomatenmeststof die je aanbeveelde misschien). Bedankt voor de tip, Rik.
Titel: Re:Oncocyclus Irissen in Vlaanderen
Bericht door: Luc Gilgemyn op 21 november 2010, 16:57:10
Gezien de bijzonder interessante discussie die zich heeft ontwikkeld over zand/substraten/grondmengsels voor Onco's en bloembollen, werd hiervoor een nieuwe topic aangemaakt.

U vindt hem hier :

http://www.vrvforum.be/forum/index.php?topic=183.0

Gezien het belang is deze thread "sticky" gemaakt, zodat hij steeds bovenaan blijft staan.

Titel: Re:Oncocyclus Irissen in Vlaanderen
Bericht door: Kris De Raeymaeker op 21 november 2010, 19:28:58
Gezien de bijzonder interessante discussie die zich heeft ontwikkeld over zand/substraten/grondmengsels voor Onco's en bloembollen, werd hiervoor een nieuwe topic aangemaakt.
U vindt hem hier :
htp://www.vrvforum.be/forum/index.php?topic=183.0
Gezien het belang is deze thread "sticky" gemaakt, zodat hij steeds bovenaan blijft staan.

Dank U Luc !  8)
Titel: Re:Oncocyclus Irissen in Vlaanderen
Bericht door: Kris De Raeymaeker op 21 november 2010, 21:19:03
Iris acutiloba zoals hij er momenteel bij staat hier. Wel in de kas !   
Titel: Re:Oncocyclus Irissen in Vlaanderen
Bericht door: Luc Gilgemyn op 21 november 2010, 21:57:02
ziet er veelbelovend uit Kris !  ;)
Titel: Re:Oncocyclus Irissen in Vlaanderen
Bericht door: Hendrik Van Bogaert op 22 november 2010, 21:00:10
Iris acutiloba zoals hij er momenteel bij staat hier. Wel in de kas !   

Ziet er schitterend uit! Je ziet dat je kas in de volle, volle zon staat!
That's what onco's likes!
Hendrik