De smeltwatertrog

[Frankie Wulleman]

Tijdens een recente trip in de Zwitserse Alpen zag ik verschillende biotoopjes in de bergen. Eén van die bijzonder biotoopjes zijn die plekjes waar de sneeuw nog niet zo lang verdwenen is. Op die plekjes zie je soms van die typische gewasjes die het er heel goed doen. De met water verzadigde grond is ideaal voor bijvoorbeeld Soldanella alpina (foto 1). De iets hoger gelegen plaatsjes die dan op hun beurt iets droger zijn, bieden dan weer plaats aan andere soortjes zoals bijvoorbeeld Ranunculus alpestris. De bult in het landschap op foto 2 is bezaaid met die plant. Enkel en alleen daar op die bult staan ze massaal en in de lager gelegen omgeving niet! Die kolonie R. alpestris staat dus wat droger, maar kan toch nog genieten van de capillaire werking van het lager lopende smeltwater.

Wanneer je zulke planten in de tuin wilt kweken gaat dat dus niet zomaar. Die specifieke habitats zijn niet zomaar na te bootsen en is het bijgevolg niet zo simpel om die planten het naar hun zin te maken. Deze zomer was het zeer droog en de ranonkels in mijn tuin hadden het dan ook bijzonder moeilijk met enkele sterfgevallen als gevolg. Heel wat van die hoogalpiene schoonheden missen de frisse, vochthoudende bodem in onze soms droge, warme zomers.

Ik besloot om dan maar een nieuw concept te bedenken voor die typische vochtminnende soorten met de derde foto als uitgangspunt die ik ook genomen heb in de Zwitserse Alpen. Zie maar eens hoe tussen die stenen Ranunculus alpestris welig tiert en onderaan in de drijfnatte grond rechts beneden in beeld merkt u nog Soldanella alpina. Het is eigenlijk een rotstuintje op zich waar nog vele andere planten een thuis vinden waar ik later nog wel eens op terug kom.

[Frankie Wulleman]

Ik heb dan ook een trog ingericht enkel en alleen voor dergelijke soorten die houden van een min of meer vochtige omgeving op een plaats die nooit erg opwarmt.

Het is een zelfgegoten trog in beton. Op de bodem heb ik een stuk vijverfolie geplaatst. (foto 1 en 4) Deze folie heb ik zo'n 5 cm opgetrokken
De ontwateringsgaten zijn NIET onderaan de trog gemaakt maar vlak boven de vijverfolierand. (foto 2 en 3)
De bedoeling is om zo een natte buffer te creeëren. In een trog met ontwateringsgaten naar beneden loopt het water iets te snel weg.

[Frankie Wulleman]

Het plantmedium die ik heb gebruikt is dan ook geen klassieke gedraineerde rotsplantengrond, maar grond die ik uit mijn composthoop heb gehaald. Een vrij zware grond dus bestaande uit bladafval, grasmaaisel, keukenafval, enz... . Het is een grond die lang vochtig blijft.
In één hoek heb ik een buisje voorzien om ten eerste het waterpeil te controleren en om gemakkelijk water te kunnen toedienen van onderaf.

[Frankie Wulleman]

Het onderste deel is dus gevuld met een goede vochthoudende compost.
Het bovenste deel is iets lichter gemaakt met rijnzand, japans split en vulcakorrel.
Ik heb dan ook wat reliëf gecreeërd en de trog ingericht als een crevice om zo dat bovenste deel ietsje droger te maken zoals te zien is op de foto die ik nam in de Alpen (zie eerste post van dit topic).

[Frankie Wulleman]

Het principe van deze trog is dus dat die vooral in de zomer goed vochtig zal blijven (imitatie van smeltwater).
In de winter moet de trog echter droger blijven, want zo hoog in de bergen regent het natuurlijk niet, maar sneeuwt het enkel. Het dikke pak sneeuw kan er meters dik zijn en de planten die er onder zitten, blijven dan ook droog. Ook de bodem zal er stilaan wat verdrogen, want je moet er rekening mee houden dat de sneeuw er vaak acht maanden kan blijven liggen. Die droge periode boots ik dan na met een verandaplaat die ik er op zal laten liggen tot ergens in maart of zo. 

[Lily-Anne Vereecken]

Ben heel nieuwsgierig naar het uiteindelijke resultaat volgende lente Franky .Was die compost al heel erg verteerd? Geen schrik dat het wat te veel voedsel zal bevatten ? Heel mooie schikking van de stenen !

[Frankie Wulleman]

In die trog staan nu planten die ik vooral in de bergen op dergelijke locaties heb zien staan. Vaak komen die planten ook moeilijk in bloei in gewone, drogere omstandigheden. Met dit concept hoop ik om daar wat verandering te kunnen in brengen, om de planten een wat meer natuurgetrouwe situatie te bieden. Misschien lukt dit niet en zal de hoop 'smelten' als sneeuw voor de zon, in het andere geval zal het mij misschien enkele succesjes kunnen opleveren. Wie weet?

Androsace alpina (foto 1) zag ik enkel en alleen in de buurt van gletsjers, steeds op een vochthoudende, zware bodem, in koele omstandigheden. De planten stonden er dan ook steevast op het noorden! Weinig of geen zon dus.
Ranunculus alpestris (foto 2) stond in mijn rotstuin maar wat te kwakkelen, dus kreeg hij een thuis in de smeltwatertrog.
Solanella minima (foto 3) is ook één van die echte 'snowmelting species'.
Ranunculus bilobus (foto 4) is ook al zo'n vochtliefhebber.

[Frankie Wulleman]

Ben heel nieuwsgierig naar het uiteindelijke resultaat Franky .Was die compost al heel erg verteerd? Geen schrik dat het wat te veel voedsel zal bevatten ?

De compost is al helemaal verteerd, Lily-Anne. Misschien zal dat mengsel in eerste instantie wel wat te rijk zijn, maar ik zie er voor dit soort planten niet echt een probleem voor.

[Frankie Wulleman]

Primula hirsuta is ook al zo'n plant waar je geen blijf mee weet. Ik weet niet of iemand hem al in bloei kreeg in de tuin? Een plekje in deze trog is hem dus toebedeeld. (foto 1)
Dianthus alpinus 'Joans Blood' houdt naar het schijnt ook van vochtige omstandigheden. (foto 2)
Salix helvetica (foto 3)

[Cor van Kapel]

Knap doordacht idee Frankie, ben zeer benieuwd naar het vervolg .

[Herman Mylemans]

Prachtig Frankie, ik hoop dat het lukt. Een probleem kan zijn : in de bergen is het zuurstofrijk smeltwater dat zich verplaatst en nu is het stilstaand water.

[Frankie Wulleman]

Nog een greep wat er allemaal nog in die trog staat: Gentiana brachyphylla ssp. brachyphylla, Ranunculus seguieri, Ranunculus parnassifolius, Ranunculus traunfellneri, Soldanella 'Spring Symphony', Caltha appendiculata, en nog een paar die nu vergeten ben.

[Frankie Wulleman]

Prachtig Frankie, ik hoop dat het lukt. Een probleem kan zijn : in de bergen is het zuurstofrijk smeltwater dat zich verplaatst en nu is het stilstaand water.

Misschien Herman, ik zag toch ook vaak Soldanella aan de rand van kleine poeltjes. Maar helemaal stilstaand is dat water in de trog nu ook weer niet. In regenrijke periodes zal het teveel aan water uit de gaten aan de zijkant lopen en zal het continue weer bijgevuld worden. Wanneer het niet regent zal ik voor regenwolk moeten spelen (met de gieter).

[Frankie Wulleman]

Knap doordacht idee Frankie, ben zeer benieuwd naar het vervolg .

Merci Cor, ik ben mogelijks nog meer benieuwd, laat het voorjaar nu maar komen... .

[Jan Fouquaert]

Interessant concept, Frankie en mooie trog.
Het is natuurlijk niet evident om sommige onmogelijke planten uit de bergen hier langs wat omwegen te laten gedijen.
Sommige soorten zullen nooit lukken, wat je ooit probeert, gewoon omdat je de omstandigheden waarin die groeien nooit of te nimmer kan imiteren.
Zoals een kort groeiseizoen, de temperatuur en temperatuur fluctuaties, hogere ultra-violette straling, ijlere lucht, zuurstofrijk stromend water vol met diverse mineralen, veel meer wind, een medium waar ze in groeien dat niet te imiteren valt, enzoverder.
Aan de andere kant, zijn er talloze rotsplanten die het hier wel goed doen, mits een aantal minimale aanpassingen.
Deze rotsplanten geven dus blijk van hun fenomenaal aanpassingsvermogen, waarschijnlijk de voornaamste reden waarom ze hier in ons klimaat kunnen overleven.
Misschien zal je dus wel wat succes hebben en het kan zijn dat die moeilijke plantjes net dat tikkeltje meer aanpassing nodig hebben om hier te kunnen groeien. Met andere woorden, wie niet waagt, niet wint.
Ik hoop het alleszins en ben benieuwd.