Grondmengsels-Substraten en Toeslagmaterialen

[Kris De Raeymaeker]

We willen altijd komen helpen Hendrik ! 

Da's een aanbod om te overwegen!
 
 

Ik denk dat er zoveel "gekwijld" wordt dat het ook niet echt opschiet !

[Wim Boens]

(gevonden: Er bestaat iets als kift 2/5 (wat misschien geen fijne deeltjes genoeg heeft?) en iets als gekalibreerd zand in verschillende grofheid gaande van 0,20/0,50 tot 5/8 voor in filterinstallaties (waarschijnlijk heel duur))

Wim , ik heb zelf slechte ervaringen met kift als toeslagmateriaal in potten ....Kift bestaat uit allemaal ronde steentjes (er zitten geen scherpe tussen zoals bij japans split)
Tenminste toch de kift die wij hier kunnen kopen bij de bouwhandel.
Mijn ervaring is dat -wanneer het gebruikt wordt als toeslag in grondmengsels van potten -het grondmengsel toeslaat. In plaats van extra drainage te geven in het substraat doet het de grond dichtslaan wat ik wijt aan de ronde vormen van de keitjes?

Ik heb nog nooit kift gebruikt, ik kende het zelfs niet voor ik deze namiddag eens zocht naar grovere zandsoorten. Ik vrees dat het "gekalibreerde" zand ook wel voornamelijk uit ronde deeltjes zal bestaan dus ook niet goed voor gebruik als toeslagmateriaal of plantsubstraat

[Kris De Raeymaeker]

Even een aanvulling op het Brekerzand verhaal;
In NL (maar dat zal in B niet veel anders zijn wordt als brekerzand (ook?) zand verkocht dat bij het breken van metsel- en betonpuin vandaan komt. Een afvalproduct dus . Afhankelijk van de herkomst van het puin (schoon of licht vervuild) kunnen er flinke verschillen optreden in kwaliteit (zuiverheid) van het brekerzand. Er zullen meestal ook fijne cement deeltjes doorheen zitten. Brekerzand is op de markt gezet om primaire bouwstoffen (vergelijkbaar zand van een groeve) te besparen. Het wordt veel gebruikt als 'inveegzand' bij bestratingswerken (daar kan een lichte vervuiling en cement geen kwaad).
Ik heb 25 jr milieuhandhaving gedaan en weet dus wel een beetje waar "Abraham de mosterd haalt" .
Zou er voor gevoelige planten mee oppassen en bovenstaande verhalen over de problemen met dit soort zand lezende, denk ik dat mijn vermoeden juist is. 

Heel erg bedankt voor deze toelichting Cor. Niks meer te maken met onze Irissen ondertussen (alhoewel)maar wel heel interessante discussie...
Laat ons zeggen dat ik tot voor kort nogal een hoge dunk had van brekerzand maar dat ik nu toch al een pak kritischer kijk naar dit toeslagmateriaal.
Nu ik gebruikte het niet zoveel in grondmengsels maar wel als plungemateriaal. Ik gebruikte het wel als substraat van bepaalde troggen voor Noord-Amerikaanse rotsplanten (40% split en 60 % brekerzand)
 Moeten we dan toch maar weer naar ons "Rijnzand " grijpen?
Nu het grote nadeel dat ik daar altijd van hoor is dat Rijnzand heel erg onzuiver is en zelfs vervuild ? Omdat het uit rivieren komt zou er nogal wat inzitten wat er niet in thuis hoort ? Iemand daar ervaringen mee?

[Wim Boens]

Nu het grote nadeel dat ik daar altijd van hoor is dat Rijnzand heel erg onzuiver is en zelfs vervuild ? Omdat het uit rivieren komt zou er nogal wat inzitten wat er niet in thuis hoort ? Iemand daar ervaringen mee?

Daar had ik nog niet aan gedacht, Kris. Heel interessante opmerking. Onze rivieren zijn nu niet bepaald de meest propere in de wereld en dan kun je je inderdaad wel afvragen of er veel van die vervuiling aanwezig blijft in dat zand? Ik gebruik al jaren rijnzand voor cactussen, knollen en vleesetende planten en ik heb daar nog nooit problemen mee gehad...misschien zijn er echter mensen met andere ervaringen...

[Cor van Kapel]

Heel erg bedankt voor deze toelichting Cor. Niks meer te maken met onze Irissen ondertussen (alhoewel)maar wel heel interessante discussie...

Klopt Kris, maar gezien de discussie vond ik het toch nuttige informatie. Misschien kan de Webmaster het afsplisen in een nieuw draadje ??

[Frankie Wulleman]

Op den duur zou je het niet meer weten. In het begin gebruikte ook rijnzand als toeslagmateriaal. Ik was daarbij van oordeel dat dit goed drainerend zou werken. Later hoorde ik echter, wanneer je rijnzand door potgrond of andere grond mengt, dat na verloop van jaren het rijnzand zich in lagen gaat situeren tussen de andere grond. Op die manier wordt de grond dus ook weer minder gedraineerd, althans in bepaalde lagen. Het vormen van zulke gronden gebeurt in de vrije natuur ook, op veel grotere schaal dan. Dergelijke gronden worden podzolbodems genoemd. Dit is een heel proces welke zich vele jaren ontwikkeld. Een belangrijk gegeven daarbij is dat de voedingstofrijke toplaag (de humuslaag) door de de ruimte van de zandkorrels naar beneden spoelt tot op grotere diepte en aldus ontstaan zo arme bodems.In een pot hoeft het zo geen vaart te lopen natuurlijk.
Ik heb toen ook het brekerzand leren kennen en dit steevast gebruikt in potten, troggen en de rotstuin (plaatselijk). Ik moet zeggen dat ik er nog geen nadeel van heb ondervonden. Het brekerzand dat ik koop komt van bij Cathy en dat lijkt op een kleine versie van het Japanse split.

[Hendrik Van Bogaert]

Op den duur zou je het niet meer weten. In het begin gebruikte ook rijnzand als toeslagmateriaal. Ik was daarbij van oordeel dat dit goed drainerend zou werken. Later hoorde ik echter, wanneer je rijnzand door potgrond of andere grond mengt, dat na verloop van jaren het rijnzand zich in lagen gaat situeren tussen de andere grond. Op die manier wordt de grond dus ook weer minder gedraineerd, althans in bepaalde lagen. Het vormen van zulke gronden gebeurt in de vrije natuur ook, op veel grotere schaal dan. Dergelijke gronden worden podzolbodems genoemd. Dit is een heel proces welke zich vele jaren ontwikkeld. Een belangrijk gegeven daarbij is dat de voedingstofrijke toplaag (de humuslaag) door de de ruimte van de zandkorrels naar beneden spoelt tot op grotere diepte en aldus ontstaan zo arme bodems.In een pot hoeft het zo geen vaart te lopen natuurlijk.
Ik heb toen ook het brekerzand leren kennen en dit steevast gebruikt in potten, troggen en de rotstuin (plaatselijk). Ik moet zeggen dat ik er nog geen nadeel van heb ondervonden. Het brekerzand dat ik koop komt van bij Cathy en dat lijkt op een kleine versie van het Japanse split.

Ik denk hoe langer hoe meer dat onder de naam brekerszand verschillende soorten zand verkocht wordt. Ik heb nl. 2 soorten brekerszand in mijn tuin gebruikt voor het opvullen van tabletten en koude bakken;
de eerste soort is vrij wit, grofkorrelig en droogt redelijk snel op; de tweede soort is bruiner, fijnkorrelig en blijft heel lang nat; waarschijnlijk is die tweede soort afkomstig van metsel-en betonpuim zoals Cor ons zegt.
Het gekke is dat beide soorten van het zelfde tuincentrum kwamen en in de zelfde soort verpakking zaten. Het viel me wel op dat de 2de soort fijner was; ik vond dit wat raar, maar heb er geen acht op geslaan.
Van de 2de soort heb ik 2 ton gebruikt om mijn betonnen tafels in de serre te vullen. ... Gelukkig is die tweede soort slechts éénmalig gebruikt geweest voor grondmengsels
Wat Cathy verkoopt zal waarschijnlijk betere kwaliteit zijn (kleinere versie van Japans split), maar de schrik zit er bij mij in!
Neen, na 40 jaar oppotten zweer ik opnieuw bij rijnzand (+Japans Split); hoe grover  (0/7) hoe liever (foei), maar de grove fraktie is moeillijk te vinden.
Heb nooit problemen met rijnzand gehad en het verhaal over vervuiling betwijfel ik een beetje; dergelijk zand heeft weinig of geen bindend vermogen (in tegenstelling met klei).
Bij twijfel: doe de tuinkersproef...


 

[Wim Boens]

De tuinkersproef?  Ik kan me er wel iets bij voorstellen, toen ik jonger was (dan ik nu nog ben  ) heb ik dat nog laten kiemen op watten...

[Hendrik Van Bogaert]

Inderdaad Wim! Een potje vullen met het verdachte (zand)mengsel, er tuinkers op zaaien, water geven en in de warmte zetten.
Als het kiemt en groeit : geen probleem.
Als het amper kiemt of gelig uitslaat, wees dan gewaarschuwd.
Rik

[Hendrik Van Bogaert]

't Is stil op het forum vandaag. Water aan het hosen?

[Wim Boens]

't Is stil op het forum vandaag. Water aan het hosen?

Tussen hier en Oostkamp zijn ze alleszins water aan het hozen...gelukkig is de regen hier nu gestopt.

Rik, je hebt de groeten van Daniëlle.

[Wim Boens]

't Is stil op het forum vandaag. Water aan het hosen?

Perfect om enkele fotootjes te posten, Rik... 

[Cathy Portier]

Een definitie 
Brekerzand is grind dat tot grof zand is gebroken, maar het is ook fijn restmateriaal van het breekproces van puin en beton, dat op deze manier hergebruikt wordt. (recyclingbrekerzand)
En nog een :
Split is hoekig, grind (oa. kift) is afgerond, en veel minder geschikt als drainagemateriaal.

Wij bieden brekerzand aan in de maat 0-3mm van het eerste type (natuurlijke steen). Recyclingbrekerzand heeft een ongekende oorsprong en kan zeer kalkrijk zijn, of tuingrond (zand, leem of klei) en cement bevatten. Niet aan te raden dus !!

Daarnaast hebben we ook zwart basalt breekzand (0-2 mm). Deze laatste is fijner en houdt meer water vast, maar zou ook plantbeschermend werken (silicium)

Zelf gebruiken we vrij veel breekzand (rotsplantenmengsel, helleborus, schaduwplantenmengsel, zaai- en stekgrond)

Zoek je grover materiaal, dan is japans split bijzonder interessant (inert en hoekig) in de maat 2-6 mm.

Met die 2 stoffen kan je dan spelen om de gewenste waterhuishouding te verkrijgen. Meer split is beter drainerend, meer zand is beter vochthoudend,...

Het laatste jaar hebben we ook grote hoeveelheden perliet, vulca en bims in onze potgrond gebruikt, met zeer goede resultaten.

zie ook artikel op http://www.alpenplanten.be/index.cfm?fuseaction=art&art_id=3921

[Luc Scheldeman]

Nog enkele bedenkingen bij het gebruik van granulaten in een potgrondmengsel.

Gebroken materialen (vb. split) hebben zeker de voorkeur boven gerolde materialen (vb. kift) omdat ze minder water gaan vasthouden op hun oppervlak. Ik heb al met beide gewerkt en compactering van het grondmengsel was altijd groter bij gebruik van gerolde granulaten.

Over rijnzand kan ik nog het volgende toevoegen:
- Rijnzand wordt opgebaggerd in rivieren en is daardoor vrij zoutarm. Dit in tegenstelling met zeezand  
  (zelfs gewassen) dat in dezelfde calibraties wordt verkocht en ook wel eens als rijnzand wordt
  aangeboden. Het is als leek niet altijd eenvoudig om vast te stellen wat hij precies koopt.
- Rijnzand met de commerciële naam 0/5 is eigenlijk volgens de norm een zand 0/2 en rijnzand met de
  commerciële naam 0/7 is eigenlijk een zand 0/4.  Op zich doet die naam niet zo veel terzake. Wat
  belangrijk is, is het aandeel van de fijne fracties tot 250 micron en hoeveel grovere stenen er
  aanwezig zijn. De korrelsamenstelling is immers iets dat niet lineair (niet gelijkmatig) verloopt.
  Om een voorbeeld te geven : het "rijnzand 0/5" bij onze leverancier bevat nu ongeveer 7% fijn (mag
  max. 19% zijn !) en 13% korrels groter dan 1mm, terwijl het "rijnzand 0/7" nu ongeveer 7% fijn (mag
  max. 10% zijn) bevat en 35% korrels groter dan 1mm en slechts 10% korrels groter dan 4mm.
  Hiermee wil ik enkel aantonen dat de fijne fractie die voor problemen zorgt in het grondmengsel bij beide
  soorten evengroot is en dat het aandeel aan "grote" korrels vrij laag is. Men mag zich niet blindstaren op de "7" in het
  kaliber 0/7.

[Kris De Raeymaeker]

Moet er nog zand zijn...
Bedankt voor deze toelichting Luc en Cathy.
Lijkt me inmiddels interessant om deze "zanderige beslommeringen" ergens onder te brengen onder een apparte topic?
Bijvoorbeeld substraten en toeslagmaterialen ?Wat denken jullie ?