Saxifraga 2015

[Jan Fouquaert]

Ach, foto is hier.

[Jan Fouquaert]

De Saxen in steen hebben natuurlijk nergens last van, is ook volkomen natuurlijk. 

[Kris De Raeymaeker]

Ach, foto is hier.

Alpiene rijstsoorten lijken me hier op hun plaats Jan . Nee niet normaal meer ...........

[Kris De Raeymaeker]

Het mag nu inderdaad wel eens stilaan droger gaan worden. Een deel van mijn saxen staat ook onder een overkapping en die zien er veel beter uit dan vele saxjes die gewoon buiten, onbeschermd staat. Het teveel aan vocht doet ze alleszins geen goed.
Ik wil er nog het volgende aan toevoegen. Al verscheidene jaren ben ik aan het onderzoeken wat de beste standplaatsen/cultuureisen zijn. De ene zegt het zo, de andere meent het zo.
Ik heb nu al vele jaren een aantal Saxifraga's in de tufsteen, en die planten lijken het beste op weg om standvastig in de open tuin te kunnen groeien zonder enige bescherming. De planten zien er compacter uit, ze groeien trager en de verliezen zijn heel klein, bijna verwaarloosbaar. Saxen in pot onder een overkapping kan ook, maar op langere termijn...
Het is toch denk ik wat A.Young al eerder naar voor bracht. In pot gaat goed voor een zekere, bepaalde tijd, maar niet op lange termijn, en al zeker niet als ze gewoon buiten moeten staan.
De tufsteen biedt ze blijkbaar een stabiele omgeving. Moet het persé tufsteen zijn? Neen. Jan heeft er ook een aantal in marmersteen en in zandsteen staan, die het voortreffelijk doen. Voor mij wordt het dus steeds duidelijker dat een verblijf op een steen voor een groot aantal Porphyrions en zilverrozetten de ideale habitat is.

Heel interessante waarnemingen Frankie. Bedankt om die te delen. Ik stel hier vast dat ik nog een extra biotoop kan toevoegen waar planten ook minder te lijden hebben van dat alles. Namelijk "de crevice " . Ik heb de ervaring dat ze het hier in mijn "Ardenner crevice " (de lezers van ons jubileum nummer weten waarover ik het heb ) minstens even goed doen als in tufsteen en voor een aantal zelfs nog beter.

[Frankie Wulleman]

Het mag nu inderdaad wel eens stilaan droger gaan worden. Een deel van mijn saxen staat ook onder een overkapping en die zien er veel beter uit dan vele saxjes die gewoon buiten, onbeschermd staat. Het teveel aan vocht doet ze alleszins geen goed.
Ik wil er nog het volgende aan toevoegen. Al verscheidene jaren ben ik aan het onderzoeken wat de beste standplaatsen/cultuureisen zijn. De ene zegt het zo, de andere meent het zo.
Ik heb nu al vele jaren een aantal Saxifraga's in de tufsteen, en die planten lijken het beste op weg om standvastig in de open tuin te kunnen groeien zonder enige bescherming. De planten zien er compacter uit, ze groeien trager en de verliezen zijn heel klein, bijna verwaarloosbaar. Saxen in pot onder een overkapping kan ook, maar op langere termijn...
Het is toch denk ik wat A.Young al eerder naar voor bracht. In pot gaat goed voor een zekere, bepaalde tijd, maar niet op lange termijn, en al zeker niet als ze gewoon buiten moeten staan.
De tufsteen biedt ze blijkbaar een stabiele omgeving. Moet het persé tufsteen zijn? Neen. Jan heeft er ook een aantal in marmersteen en in zandsteen staan, die het voortreffelijk doen. Voor mij wordt het dus steeds duidelijker dat een verblijf op een steen voor een groot aantal Porphyrions en zilverrozetten de ideale habitat is.

Heel interessante waarnemingen Frankie. Bedankt om die te delen. Ik stel hier vast dat ik nog een extra biotoop kan toevoegen waar planten ook minder te lijden hebben van dat alles. Namelijk "de crevice " . Ik heb de ervaring dat ze het hier in mijn "Ardenner crevice " (de lezers van ons jubileum nummer weten waarover ik het heb ) minstens even goed doen als in tufsteen en voor een aantal zelfs nog beter.

Tufsteen, zandsteen, marmerrotsen en de crevicegarden. Allemaal biotoopjes die één de zelfde eigenschap hebben: weinig humus/aarde ter beschikking. Saxifraga's zijn echte rotsplanten. Die hebben geen vette grond nodig. Die moeten zo schraal mogelijk staan. En liever te droog dan te nat. Een steen of een crevice heeft zelden of nooit last van stagnerend water.

Bedankt voor de aanvulling, Kris. In een echte crevice probeerde ik eigenlijk nog geen saxifraga's. Wel al in een trog, ingericht als een crevicegarden, maar dat is nog net iets anders.

[Jan Fouquaert]

Ach, foto is hier.

Alpiene rijstsoorten lijken me hier op hun plaats Jan . Nee niet normaal meer ...........

Nee, inderdaad Kris.
Ik heb vandaag een beetje Saxifraga stekjes die er al lang stonden, opgepot. Daarvoor had ik een klein beetje 'kleigrond' nodig.
Dus heb ik op dat grasplein een spade uitgestoken en dus is er een putje ontstaan.
Vandaag heeft het niet geregend, maar toch staat dat putje nu vol met water ....

Ik kan Kris ook bijtreden dat de Saxen in mijn crevicegardens er ook totaal geen last van schijnen te hebben en daar zit zelfs ook wat kleigrond in ...

De Saxen in mijn marmerstenen hebben ook wel last van 'stagnerend' water, maar dat soort water schijnen ze wel fijn te vinden ....

[Matthias Fouquaert]

Bij onze Leiomerus gaat het iets sneller bij de Saxen.

Hier zal 'Lizzy' de spits afbijten...

Saxifraga x apiculata met beginnende bloemknoppen en wat sneeuw.

[Jan Fouquaert]

Snel ? Het vriest dat het kraakt hier, ook sneeuw vandaag, bijna overal gesmolten, maar hier in dit koude gedeelte van Melle blijft ze liggen.
Goed tegen het ongedierte.

Als je die van mij hebt, Matthias, dan is dat Saxifraga x apiculata 'Alba', voor de volledigheid....

[Jan Fouquaert]

Het mag nu inderdaad wel eens stilaan droger gaan worden. Een deel van mijn saxen staat ook onder een overkapping en die zien er veel beter uit dan vele saxjes die gewoon buiten, onbeschermd staat. Het teveel aan vocht doet ze alleszins geen goed.
Ik wil er nog het volgende aan toevoegen. Al verscheidene jaren ben ik aan het onderzoeken wat de beste standplaatsen/cultuureisen zijn. De ene zegt het zo, de andere meent het zo.
Ik heb nu al vele jaren een aantal Saxifraga's in de tufsteen, en die planten lijken het beste op weg om standvastig in de open tuin te kunnen groeien zonder enige bescherming. De planten zien er compacter uit, ze groeien trager en de verliezen zijn heel klein, bijna verwaarloosbaar. Saxen in pot onder een overkapping kan ook, maar op langere termijn...
Het is toch denk ik wat A.Young al eerder naar voor bracht. In pot gaat goed voor een zekere, bepaalde tijd, maar niet op lange termijn, en al zeker niet als ze gewoon buiten moeten staan.
De tufsteen biedt ze blijkbaar een stabiele omgeving. Moet het persé tufsteen zijn? Neen. Jan heeft er ook een aantal in marmersteen en in zandsteen staan, die het voortreffelijk doen. Voor mij wordt het dus steeds duidelijker dat een verblijf op een steen voor een groot aantal Porphyrions en zilverrozetten de ideale habitat is.

Heel interessante waarnemingen Frankie. Bedankt om die te delen. Ik stel hier vast dat ik nog een extra biotoop kan toevoegen waar planten ook minder te lijden hebben van dat alles. Namelijk "de crevice " . Ik heb de ervaring dat ze het hier in mijn "Ardenner crevice " (de lezers van ons jubileum nummer weten waarover ik het heb ) minstens even goed doen als in tufsteen en voor een aantal zelfs nog beter.

Tufsteen, zandsteen, marmerrotsen en de crevicegarden. Allemaal biotoopjes die één de zelfde eigenschap hebben: weinig humus/aarde ter beschikking. Saxifraga's zijn echte rotsplanten. Die hebben geen vette grond nodig. Die moeten zo schraal mogelijk staan. En liever te droog dan te nat. Een steen of een crevice heeft zelden of nooit last van stagnerend water.

Bedankt voor de aanvulling, Kris. In een echte crevice probeerde ik eigenlijk nog geen saxifraga's. Wel al in een trog, ingericht als een crevicegarden, maar dat is nog net iets anders.

Even wat opmerkingen : Saxen staan helemaal niet graag droog, dat heb ik in 2014 wel nog eens ervaren. De helft van de Saxen in de 'droge' muur zijn niet aangeslagen wegens 'te droog'. Ik heb ze de eerste maand wat extra water toegediend, daarna moesten ze hun plan trekken. Diegene welke het overleefd hebben, daar hoef ik nooit meer naar om te kijken, die zijn voor goed gevestigd. Het maakt niet veel uit, er zijn er die doodgegaan zijn onderaan en ook bovenaan, gewoon door droogte, hangt allemaal af van de omstandigheden.
Ik heb ook een overkapping waar Saxen in kleine potjes staan, dus constant met een dak boven het hoofd. Dat hebben ze ook niet zo graag, ze hebben ook licht nodig, maar willen ook niet te veel uitdrogen. Ik moet ze daar onder die overkapping regelmatig water geven, want met al die wind hier, droogt het daar heel vlug uit ...
Zelfs deze winter moest ik daar veelvuldig gieten.
Saxen kunnen het heel lang uithouden in kleine potjes, maar ze hebben toch het liefst 'stenige' grond met weinig voedsel, hoe verder ze moeten zoeken, hoe beter ...
In een crevice gaan ze heel diep wortelen en een heel groot wortelgestel vormen, in de marmer rotstuin aan de andere kant waar er rijkere, compactere grond voorhanden is, zullen ze heel weinig wortels ontwikkelen, maar het toch heel lang uithouden, er zijn er die er al 15 jaar in staan, nog vol vitaliteit zitten, elk jaar rijk bloeien, hele grote plakaten zijn het ondertussen ...geen probleem, de weinige wortels die ze daar nodig hebben, zijn altijd koel en vochtig door de dikke stenen die er constant op liggen.
Je zou denken dat die in de marmer rotstuin last hebben van de vele regen en nattigheid omdat er daar veel klei en wat zwaardere grond  in zit, pff helemaal niet ...daar is niks mis mee.

[Frankie Wulleman]

Ik bedoel niet dat ze superdroog moeten staan, hé Jan, maar wel dat te nat nefaster is dan te droog. Natuurlijk, in de zomer, als de temperatuur vlot boven de 25°C gaat, en het regent dagen of weken aan een stuk niet, dat geeft ik ook water, hoor.
Ik heb ook een aantal planten tijdens de winter onder een afdak, en die staat er toch beduidend mooier bij, dan veel planten die gewoon buiten toeven in troggen zonder overkapping. Het was deze winter dan ook een bijzonder natte winter. De planten onder de overkapping krijgen hooguit één keer per week, een weinig water.

[Jan Fouquaert]

Ach het is een kwestie van evenwicht, maar in het algemeen kunnen Saxen beter tegen veel water dan tegen droge omstandigheden.
Pfff, Saxen mogen gerust in volle zon staan, ze zullen nooit ofte nimmer verbranden door de zon zo lang hun wortels over een afdoende watervoorraad beschikken.
Natuurlijk is te veel te veel, alles waar een "te" voor staat is niet goed behalve tevreden.
Te veel nattigheid is dus niet goed, dat geldt ook voor ons.
Zoals het spreekwoord zegt : als je nattigheid voelt, dan klopt er iets niet.

Zelden zo een natte winter meegemaakt en zelden zo veel Saxen kapot door nattigheid, dat is een feit dat zeker is.

[Hans Meulenbelt]

Ik denk dat het toch wel iets gecompliceerder ligt dan slechts te droog of te nat. Zo zijn de verschillen tussen de diverse soorten Saxifraga's enorm, ook als je alleen naar de Kabschia en Engleria Saxifraga's kijkt. Saxifraga poluniniana en Saxifraga lowndesii zou ik bijvoorbeeld zeker niet in de volle zon zetten en deze soorten kunnen volgens mij ook niet tegen droogte. Saxifraga sempervivum is dan weer heel gevoelig voor vocht, althans dat is mijn ervaring. En zoals de Engelsen zeggen, onze Saxen houden van een "cold root run", met andere woorden, hun wortels moeten ten alle tijden koel blijven. Kortom: het blijft maatwerk.

Dat geldt ook voor de cultivars. Ik heb bijvoorbeeld meer moeite om de cultivars van Karel Lang met Saxifraga kotschyi bloed goed door de natte winterperiode te krijgen dan de Saxifraga x anglica cultivars of de cultivars uit de Blues groep.

En dan gebeurt het ook nog wel eens dat de schade die aan een plant is aangericht als gevolg van de weersomstandigheden pas maanden later tot gevolg heeft dat de plant ter ziele gaat.

[Jan Fouquaert]

Je hebt gelijk, Hans, zowat alles zit complex in elkaar. Het is eigen aan de mensen dat ze dingen willen vereenvoudigen want complexe dingen zijn niet eenvoudig ....
De meeste mensen zijn complexer dan ze denken.
Saxifraga's overleven dank zij hun standplaats, dus het microklimaat is uitermate belangrijk, van ziektes hebben ze weinig last, maar als het microklimaat niet meer goed is zullen ze wel ziek worden omdat de omstandigheden dan veranderen.
De helft van de Saxen in de goot is ziek wegens te nat, de andere helft heeft er totaal geen last van aldaar.
De reden hiervoor is dat Saxen inderdaad verschillen vertonen, is ook logisch, en de andere reden is dat het microklimaat in de goot veranderd is door de aanhoudende nattigheid (het water loopt van boven naar beneden, een goot heeft geen gaten voor de afwatering), hierdoor zagen ziekteverwekkers hun kans schoon om toe te slaan en dat konden ze enkel omdat de omstandigheden voor hen ideaal waren.
Saxifraga lowndesii is gevonden in de bergen in heel natte omstandigheden, dus koel en nat zijn goed voor deze lieverd.
Saxifraga sempervivum staat bij mij al bijna 20 jaar in de marmer rotstuin, er is een stuk van kapot van een jaar of drie terug, de rest groeit lustig verder, weer of geen weer.
Krijgt zowel veel zon als regen.
Van de cultivars van Karel Lang is er bij mijn weten 1 kapot die buiten stond.
Diegene die overdekt staan hebben natuurlijk geen enkele last.

En saxen die in stenen groeien kunnen tegen alles ...

[Frankie Wulleman]

Hans, je hebt overschot van gelijk als je zegt dat het 'maatwerk' is. De ene soort/cultivar wil het zo, de andere soort/cultivar wil het zus. Dan heb je nog de factoren hardheid van een steen, substraat dat je gebruikt, microklimaat afhankelijk van de tuin, herkomst van de plant, enz...

In mijn tuin probeer ik zoveel mogelijk planten op meerdere locaties.

De geweldige cultivar 'Jan Neruda' heb ik al van in het begin in de verzameling. De grote plant op de eerste foto (de oudste) staat tussen twee tufstenen in een grote trog. Vorig jaar heeft hij toch een grote bruine vlek ontwikkeld, zonder dat hij te nat stond of te hard beschenen werd door de zon. Waaraan ligt het?
De tweede plant is iets jonger, afkomstig van dezelfde plant als de eerste en staat nu al verscheidene jaren buiten, onbeschermd in een pot. Deze ontwikkelt zich tot nu toe, heel goed.
De derde plant is eveneens een nakomeling van die eerste en staat al enkele jaren in een tufsteen op het noorden gericht. De groei is veel langzamer dan de eerste planten, maar ziet er desondanks toch gezond uit. Ook bloei zal niet uitblijven.

Pas als nog wat jaren verstreken zijn, kan ik definitief uitsluitsel geven wat de ideale standplaats in mijn tuin zal zijn.

[Jan Fouquaert]

Ik heb ook een voorbeeld, een hele moeilijke (voor mij toch) maar met geweldig grote bloemen.
Het is een cultivar van Karel Lang, ontstaan uit de combinatie lowndesii, burseriana, lilacina, aretioides, media, eigenlijk is het lowndesii x Krakatit.
Hoe meer natuurvormen er in een cultivar zitten, hoe moeilijker die doorgaans is en meestal hoe mooier ook.
Is volkomen natuurlijk dat gegeven, dat is bij vrouwen ook zo ...
Daarvan zijn er twee : J-W-Goethe en Golem, allebei dus lowndesii x Krakatit.
Met de Goethe heb ik geen enkele last.
Golem heeft fantastisch grote bloemen maar is niet zo compact en nogal een losse groeiwijze.
Ofwel is de mijne ziek, ofwel is het gewoon zo een lastige kerel.

1/ Klein plantje in de crevice, ziet er maar zielig uit
2/ Golem in een klein gaatje in een zandsteen, zo gezond als een vis
3/ Golem in een pot, dit is de enige die overdekking heeft, ziet er ook maar belabberd uit.
4/ Golem in de marmer rotstuin, in wat zwaardere grond, dit is de beste, heeft wat afgezien, maar dat valt heel goed mee.