Gebruik van tufsteen en de planten die er van houden in de rotstuin

[Frankie Wulleman]

Ik ben ook nog altijd erg verwonderd hoeveel planten er wel kunnen gedijen op een tufsteen. Nog altijd probeer ik nieuwe zaken uit en soms lukt iets maar soms ook eens niet.
Deze Androsace villosa ‘Arachnoidea’ staat nu al een paar jaar op de tuf en ontwikkelt zich langzaam maar staat er heel gezond bij.
Hoe het mogelijk is dat zoveel planten kunnen gedijen op die stenen weet ik ook niet juist, maar ik denk toch dat deze stenen bepaalde mineralen en andere zaken bevatten die ze wel degelijk op prijs stellen.
Bovendien zullen de planten die op een tufsteen groeien nooit last hebben van natte voeten. Ze hebben nooit water te veel maar meestal ook niet te kort. De stenen blijven van binnen erg lang 'vochtig' zodat goed ingegroeide planten zich van voldoende vocht kunnen verzekeren.

[Frankie Wulleman]

Momenteel laat ook deze Myosotis species Eyre Mountains New Zealand zijn fraaie bloemetjes weer zien.

Een mooie gave plant Pim. De mijne heeft onder een glasplaat de winter doorgebracht op een tufsteen, maar er is schimmel ontstaan, ik denk omdat de plaat zich te dicht boven het plantje bevond denk ik. Er was bijna niets meer van over, maar nu treedt er hergroei op.

Maar Pim ik zie dat jouw plantje ook in de tuf staat. Ik was bij Gert Hoek en die houdt hem in deturf.
En hij zag er gezond uit. Hij had hem elders als hele grote plant gezien. Wat is wijsheid?

Ik heb er ook ééntje op de tuf gehad, maar die heeft het toch na een jaar voor bekeken gehouden. Begrijpe wie kan. Maar de plant van Pim is echt wel een plaatje.

[Wim Boens]

Al eens geprobeerd om een zuurminnende Pinguicula 5 jaar lang te houden in een potje met een diepte van 10 cm en een diameter van 1 cm ? Om te overleven zal de Pinguicula  ook met zijn wortels in de steen dringen met medewerking van microben, maar ik kan mij niet voorstellen dat zo een beetje turf 5 jaar lang een buffer kan vormen tegen de aanwezige kalk.Want als de wortels in de steen groeien, dan komt er zeker kalk vrij. Ik denk persoonlijk dat de Pinguicula mede profiteert van het zuur dat de bacteriën produceren bij hun stofwisseling en het zo wat langer kan uithouden in een kalkomgeving.  Een plant zal zich altijd proberen aan te passen zo lang het kan.
In de bergen is het ook zo : de echte kalkliefhebbers zullen het vooral goed doen op dolomiet of andere kalksteen en zuurminnende planten op graniet en dergelijke.
Natuurlijk zullen zuurminnende planten ook wel ontkiemen en een tijdje groeien op kalksteen als ze daar toevallig terecht komen, maar uiteindelijk zullen ze in dat harde milieu veel vlugger wegkwijnen.
Ik ben geen bioloog, maar ben altijd verwonderd hoe het mogelijk is dat planten in stenen kunnen groeien. Interessante materie ...

Jan,

misschien was die Pinguicula geen goed voorbeeld, een Ping kan heel goed overleven in zo'n potje als je daar omschrijft...hij gebruikt de wortels voornamelijk om zich te verankeren, 's winters hebben vele Pings zelfs geen wortels! En aan de andere kant is hij dan het perfecte voorbeeld, hij wordt enkel beïnvoed door de onmiddellijke omgeving! Zo te zien vormt dat beetje turf dus toch een buffer en komen er weinig tot geen calcium-ionen vrij uit de tufsteen!

Als ze in de steen zelf wortelen, dan zullen ze inderdaad wel in een kalkrijke omgeving groeien, maar de grond rond de tuf en het grondmengsel in het tufgat zal daarom niet kalkrijk worden!
En zelfs als ze in een kalkrijke omgeving groeien, dan nog wil dat niet zeggen dat het kalk beschikbaar is...dat hangt af van de vorm waaronder het kalk opgeslagen is in het gesteente....
Van kalk weet ik niet goed in welke verbindingen ze in de natuur voorkomen maar ik kan je een voorbeeld geven met ijzer, ijzeroxide bevat tot 70% ijzer, maar organische wezens kunnen het ijzer uit deze "opslagvorm" heel moeilijk opnemen! Het principe is anders maar het lijkt op sterven van de dorst op zee...tenzij je het water kan ontdoen van het zout, mag je gans de zee leegdrinken, toch zal je sterven aan watertekort!

Ik vraag me wel af welke bacterieën je bedoelt die zuur zouden produceren in een kalkrijke omgeving...die zouden dan de steen in een versneld tempo doen eroderen.... ??

Een preferentiële standplaats wil niet altijd zeggen dat ze ook niet in andere omgevingen even goed kunnen groeien....zo wordt er gezegd dat Hepatica nobilis voonamelijk in kalkrijke grond groeit, hier (en in veel andere tuinen) groeit hij echter even goed in zurige bosgrond! Het is wel zo dat het deze in zijn natuurlijke verspreidingsgebied vaak op kalkhoudende gronden groeit...maar dat is zo omdat er gewoon geen andere grond aanwezig is in dat gebied!

Op de vraag over hoe die planten in die stenen groeien heb je zelf het antwoord gegeven: het adaptief vermogen van alle levende wezens op deze planeet....als ze in andere (hardere of betere) omstandigheden terecht komen dan zullen ze zich al in dezelfde generatie op genotypisch en fenotypisch niveaus aanpassen, en de nakomelingen zullen bij iedere generatie beter aangepast zijn aan de omstandigheden waar de ouderplanten in groeiden. Dit is ook de basis van de evolutie en van het verschijnen van verschillende soorten!

[Jan Fouquaert]

Pinguicula ken ik niet zo goed,Wim, dus daar kan ik niet over oordelen.
Heel interessant wat je daar allemaal schrijft, maar om jou, de anderen en mijzelf van een hele uitleg te besparen, kijk eens naar mijn website daar staat die hele uitleg hoe het mogelijk is dat planten in stenen kunnen groeien met behulp van het bodemleven waarmee planten al miljoenen jaren mee samenwerken. Als je veel snoepjes eet, zorgen gelijkaardige bacteriën (zoals deze die in rotsen zuren produceren) voor erosie van je tandjes. De steen wordt binnenin hoe dan ook geërodeerd anders kan de plant niet groeien. In bijlage Saxifraga 'Winifred', al een jaar of zes in een gaatje van 5 cm diep en groeiend in een zeer harde kalksteen, namelijk marmer, zoals meestal spreken de beelden voor zich ...ieder jaar opnieuw ...
Sax. 'White Star' staat er nog maar een jaartje in.

Ga voetbal kijken, Barcelona - Chelsea, voorlopig 2 - 1 

[Wim Boens]

Pinguicula ken ik niet zo goed,Wim, dus daar kan ik niet over oordelen.
Heel interessant wat je daar allemaal schrijft, maar om jou, de anderen en mijzelf van een hele uitleg te besparen, kijk eens naar mijn website daar staat die hele uitleg hoe het mogelijk is dat planten in stenen kunnen groeien met behulp van het bodemleven waarmee planten al miljoenen jaren mee samenwerken. Als je veel snoepjes eet, zorgen gelijkaardige bacteriën (zoals deze die in rotsen zuren produceren) voor erosie van je tandjes. De steen wordt binnenin hoe dan ook geërodeerd anders kan de plant niet groeien. In bijlage Saxifraga 'Winifred', al een jaar of zes in een gaatje van 5 cm diep en groeiend in een zeer harde kalksteen, namelijk marmer, zoals meestal spreken de beelden voor zich ...ieder jaar opnieuw ...
Sax. 'White Star' staat er nog maar een jaartje in.

Ga voetbal kijken, Barcelona - Chelsea, voorlopig 2 - 1 

Ik zal zeker eens je website bestuderen...op het eerste zicht gaat het over een vorm van symbiose (commensalisme of mutualisme in dit geval).
Ik neem aan dat het dan wel andere bacterieën zullen zijn dan diegene die voor caries zorgen in een mond  En er treedt inderdaad erosie op, maar dat zal ook wel voor een deel fysische erosie zijn.

Je Sax staat er prachtig bij, maar dan vraag ik me af hoe ver de wortels van die plant in die marmersteen gegroeid zullen zijn? Of hebben ze gewoon de pocket opgevuld?

Ik bekijk eerst eens de info op je site...geniet van de match!!

[Gerrit Eijkelenboom]

Ik vind dit bar interessant allemaal, hoewel ik de match gisteravond net iets belangrijker vond.

Als je dat allemaal leest, vraag je je wel eens af hoe het komt, dat het niet vaker fout gaat met die plantjes van ons. Ja het adaptief vermogen zoals Wim zo mooi zegt.
Bij de groei in tufsteen vraag ik mij altijd af, waar een plant nou van leeft. Wat zit er voor voeding in tufsteenpoeder, waar je het plantgat mee vult. Zijn dit nou uitsluitend  mineralen? Het is ook niet veel denk ik wat een plant in zo'n steen oppikt. Daarom gaat de groei ook zo irritant langzaam.
Ik denk bij voeding voor een plant eigenlijk alleen aan humus, verteerde plantendelen of ander organisch materiaal. Compost, lekker ruikende zwarte aarde van de composthoop. Daar racen de wortels van de plant doorheen opzoek naar de lekkerste hapjes.
Maar ik snap ook dat er dan grote risico's zijn. Ontelbare bacterien vallen op die manier de plant aan.

Ik heb er moeite mee om een plant, bestemd voor een tufsteengat niet toch een lekker hapje humus mee te geven voor het eerste begin. Ik heb er ook moeite mee om mijn langzaam groeiende plantjes niet te vaak te voorzien van vloeibare messtof.

Dat waren zo maar wat overdenkingen van mijn kant na de discussie van gisteravond

[Wim Boens]

Hallo Jan,

ik heb je website eens bekeken. Heel interessante uitleg en heel goed geschreven (zoals we van jou gewoon zijn) 
Ik kan je helemaal volgen dat het bodemleven een heel belangrijke (zo niet de belangrijkste) factor is in het leven van planten! Maar wat ik met de voorgaande discussie wou duidelijk maken, is dat het zeker niet de enige factor is die de planten beïnvloedt (ook niet in een tufsteen)!

En dat geeft ook nog niet altijd een duidelijk antwoord op de vraag of mijn stelling omtrent de afgifte van kalk door de tufsteen klopt of niet!
Ik heb hier nog enkele zaailingen van een lage Rhododendron soort staan, misschien moet ik er toch maar eens eentje proberen in een tufsteengat, opgevuld met een zuur mengsel! We'll see!

[Luc Gilgemyn]

Lijkt me een spannend experiment Wim    ik gok wel dat het met de Rhododendron slecht afloopt... 

[Wim Boens]

Lijkt me een spannend experiment Wim    ik gok wel dat het met de Rhododendron slecht afloopt... 

Och, een R. primulaeflorum meer of minder 

[Frankie Wulleman]

Androsace villosa var. jacquemontii.

[Jan Fouquaert]

Dank je Wim. Ik ben helemaal geen bioloog, maar wel zoon van natuurlijk mijn vader die eerst boer (of landbouwer) was en daarna groentekweker. Dus een groot deel van mijn jeugd heb ik met mijn handen in de aarde gezeten, vandaar misschien dat ik wel 'groene vingers' heb en wat meer met logisch boerenverstand nadenk over de natuur.
Natuurlijk zijn er een massa factoren die meespelen in het leven van een plantje, hoogstwaarschijnlijk zijn er ook waarvan de mens nog geen jota van weet en zal weten.
Hetgeen ik duidelijk wou maken is dat een rotsplant niet alleen via zijn wortelstelsel in de steen dringt, maar ook met behulp van microben en schimmels. Zonder deze wezens zouden wij mensen zelf geen dag kunnen leven. Sommige microben maken ons ziek, maar de meeste houden ons gezond. Is van het zelfde laken een broek bij planten.
Ik kijk ook uit naar je experiment met de Rhododendron, probeer eens met turf en ook eens met gewoon zand, eens kijken wat dat geeft.
Dat is het enige wat wij kunnen doen als normale mensen, als wij niet een levensgrote vraagstuk los uit de pols kunnen oplossen : een beetje experimenteren.
Trouwens, als ik nu een plantje in een rots plant, gebruik ik doorgaans zand gemengeld met het gruis dat via de boor uit de steen zelf komt. Dat werkt ook, zonder potgrond of turf.
Ik moet je wel waarschuwen dat Rhododendron wel in mijn kleigrond groeit in tegenstelling tot Azalea ...
Die planten toch ...

[Wim Boens]

Dank je Wim. Ik ben helemaal geen bioloog, maar wel zoon van natuurlijk mijn vader die eerst boer (of landbouwer) was en daarna groentekweker. Dus een groot deel van mijn jeugd heb ik met mijn handen in de aarde gezeten, vandaar misschien dat ik wel 'groene vingers' heb en wat meer met logisch boerenverstand nadenk over de natuur.

Jan, ik ben ook geen bioloog, ik heb er enkel een mini-basis van omdat ik één jaar biologie gevolgd heb aan de unief....

Natuurlijk zijn er een massa factoren die meespelen in het leven van een plantje, hoogstwaarschijnlijk zijn er ook waarvan de mens nog geen jota van weet en zal weten.
Hetgeen ik duidelijk wou maken is dat een rotsplant niet alleen via zijn wortelstelsel in de steen dringt, maar ook met behulp van microben en schimmels. Zonder deze wezens zouden wij mensen zelf geen dag kunnen leven. Sommige microben maken ons ziek, maar de meeste houden ons gezond. Is van het zelfde laken een broek bij planten.

100% akkoord  En met het feit dat er waarschijnlijk vele factoren zij waar we niets van af weten ben ik nog meer akkoord....ook maar best, als je van iets alles weet is het spannende er van af!

Ik kijk ook uit naar je experiment met de Rhododendron, probeer eens met turf en ook eens met gewoon zand, eens kijken wat dat geeft.
Dat is het enige wat wij kunnen doen als normale mensen, als wij niet een levensgrote vraagstuk los uit de pols kunnen oplossen : een beetje experimenteren.

Ik houd jullie op de hoogte 

Trouwens, als ik nu een plantje in een rots plant, gebruik ik doorgaans zand gemengeld met het gruis dat via de boor uit de steen zelf komt. Dat werkt ook, zonder potgrond of turf.

Ik geloof dat je dit al eens vermeld had, of ik had het van iemand anders gelezen  ....Ik kan goed geloven dat je zo sterke planten krijgt...bij mijn toekomstige tufsteenhoekje zal ik dat ook zo proberen!
Gebruik je dat systeem voor alle planten, ik bedoel, werkt het ook voor schaduwplanten die je ook op tuf kan zetten, zoals Ramonda, Haberlea, Jankaea,....?

Ik moet je wel waarschuwen dat Rhododendron wel in mijn kleigrond groeit in tegenstelling tot Azalea ...
Die planten toch ...

Misschien moet ik dan eens een Azaleaatje proberen...daar heb ik wel geen zaailingen van....och voor een volgend experiment 

[Hans Meulenbelt]

Jan,

ik ben benieuwd of je ook ervaring hebt met een plant die volgens de literatuur ook zuur-minnend is, Sax. lilacina?

Ik heb een stel planten van Bart in de tuin gezet met mijn 'gewone' mengseltje en die doen het tot nu toe prima, terwijl ze dus niet in een zuur mengseltje staan. Hier is een foto van één van die planten.

[Jan Fouquaert]

Je zult het niet geloven, Wim, maar ik heb nog maar sinds een maand of twee de beschikking over wat tufsteen. De plantjes die ik er aan toevertrouwd heb, doen het niet slecht.
Ik heb wel veel ervaring met het planten in marmersteen, zandsteen en een beetje in maanrotsen.
Het zal wel weer veel vragen oproepen, maar wat betreft de 'waterhuishouding' van deze verschillende steensoorten, heb ik de volgende conclusie :
Hoe poreuzer de steen, hoe meer contact de steen moet hebben met de grond om succes te kunnen garanderen inzake de plantengroei.
Bij de poreuze zandstenen bijvoorbeeld, moet zeker de helft contact maken met de grond voor een goede cappilaire werking.
Bij de harde marmer daarentegen is het meestal voldoende dat het ondervlak van de steen vocht kan optrekken, laat ons zeggen 20% contact.
Dit lijkt contradictorisch, maar een harde steen zal moeilijker of trager water opnemen, maar aan de andere kant ook veel minder vlug uitdrogen.
De poreuze steen neemt sneller water op, maar geeft ook sneller het opgenomen vocht af bij droge omstandigheden.
Ik heb op marmerstenen nog niet heel veel planten gezet, omdat ik vroeger dacht dat de plantjes het loodje zouden leggen, maar nu weet ik beter.
Van de paar planten die ik jaren geleden aan die marmerstenen toevertrouwd heb, is er nog geen enkele kapot gegaan !
Dat kan ik niet zeggen van de poreuze zandsteen ...

In bijlage, Saxifraga marginata al een jaar of vijf op een marmerrots, de hele dag in de volle zon, groeit super traag en overleeft op een solitaire rots samen met een mooi korstmos ...
Was maar een experiment ....

[Jan Fouquaert]

Ik zal dan ook een Sax. lilacina moeten kopen bij Bart, want ik heb een soort van Sax. lilacina (toch zo gekocht), maar het schijnt die niet te zijn. Ik breng het plantje mee naar Utrecht ter identificatie.